Sokağa adım atar atmaz yıllardır gördüğümüz ve kullandığımız trafik ışıkları ne renk? Kırmızı, sarı ve yeşil değil mi? Artık değil!
Japonya’ya geldiğimden beri yeşil ışık yandığında ¨a mavi ışık!¨ demek ve bunu duymak yeterince farklı…
Japonya’nın şehirlerinde dolaştığınızda gerçekten de mavi olan ışıklara rastlayabilirsiniz! Turkuaz renklerdeki bu ışıklar herhangi bir yanlışlık değil, japon kültürüne ait bir şey aslında.
Yüzlerce yıl önce, Japonca dilinde sadece dört renk için kelimeler varmış; siyah, beyaz, kırmızı ve mavi. Yeşil bir şey tanımlamak istendiğinde, mavi (ao) kelimesini kullanırlarmış. Bu sistem uzun zaman boyunca ¨midori¨ (başlangıçta ¨filiz¨ ve doğa için kullanılmış) kelimesine kadar kullanılmış. O zamanlar bile aslında ¨midori¨ bir ¨ao¨ gölgesi olarak kabul edilmiş. Böyle bir değişimin Japonya’da etkileri de olmuş elbette.
Bugün hala, mavi olarak tanımlanan fakat yeşil şeyleri görmek mümkün. Örneğin yeşil elma yerine ¨ao-ringo¨ (mavi elma) olarak tanımlanabiliyor. Ya da yeşil bambular, ¨aodake¨ yani ¨mavi bambu¨ olarak adlandırılabiliyor. Böylece trafi ışıklarına kadar uzanıyor…
Başlangıçta Japonya’nın trafik ışıkları yeşilmiş. Buna rağmen ülkenin resmi trafik belgeleri, kitapları vs. yeşil trafik ışıklarını ¨ao¨ yani mavi olarak tanımlıyor.
Uluslararası trafik kurallarında ¨geç¨ anlamı yeşil ışıklarla temsil edilirken; Japon dilbilimciler hükümetlerinin yeşili tanımlamak için ¨ao¨ (mavi) kelimesini kullanmaya devam etme kararına karşı çıkmış. Bunun üzerine hükümet de uzlaşmaya karar vermiş.
1973’te hükümet, trafik ışıklarının, yeşilin mümkün olan en mavi tonunu kullanmasına karar vermiş. Teknik olarak yeşil, ancak ao isimlendirmesini haklı olarak devam ettirecek kadar da mavi!
Bu nedenle, Japonya’nın trafik ışıkları mavi gibi görünse de hükümet aslında sadece yeşilin maviye yakın bir tonu olduğunu belirtiyor. Uluslararası düzenlemeleri karşılayacak kadar yeşil, hala ¨ao¨ olarak adlandırabilecek kadar mavi.
Bürokrasinin hiçbir zaman bir şeyi çözmediğini söyleyemeyiz öyle değil mi? 🙂
