Ölüm şiirleri Doğu Asya kültüründe yaygın olmakla birlikte özellikle Japonya’da belirgin olarak görülür. Çin tarihinin belirli dönemlerinde ve Kore’de gelişen bir şiir türü… Jinsei aslında kelime anlamı olarak ¨hayat¨ demek. Ölüm şiirlerinin ismi olmasının nedenleri bulunuyor…
Genellikle yaşam üzerinde anlamlı bir gözlem ile birleşerek yazılırlar.
Ölüm şiiri yazma pratiğinin kökeni Zen Budizmi… Üç varoluş işaretini (三法 印, sanbōin) bir araya getirilir;
Özellikle maddi dünyanın geçici ve süreksiz oluşunun (無常, mujō) öğretilmesinden türetilir. Böyle bir şeye bağlılık acıya neden olur (苦, ku). Sonuçta tüm gerçeklik, doğanın bir boşluğu veya yokluğudur (空, kū).
Bu şiirler, genel olarak bir şair, savaşçı, asilzade veya Budist rahip tarafından oluşturuldukları için toplumun okur-yazar, manevi ve egemen kesimleriyle ilişkilendirilmiş.
Kültürün, Budizm ve özellikle mistik Zen Budizm (Japonya), Chan Budizm (Çin) ve Seon Budizm (Kore) ile yakın bağları vardır.
Budizm, başlangıcından itibaren ölümün önemini vurgular, çünkü Buda’nın dünyevi kaygı ve zevklerin nihai boşluğunu algılamasına neden olan şey ölüm farkındalığıdır.
Dediğim gibi ölüm şiiri yazmak toplumun okur-yazar sınıfı, egemen sınıfı, samuray ve keşişlerle sınırlıymış. II.Dünya Savaşı sırasında da Japon askerleri intihar misyonlarını yerine getirmeden önce ya da savaştan önce şiirler yazmış…
Japon Ölüm Şiirleri
Şiir, Japon geleneği ve kültürünün önemli bir parçasıdır. Ölüm şiirleri Budizm ve Şinto’nun öğretilerine uygun olarak genellikle zarif, doğal ve duygusal olarak tarafsızdır.
Bu geleneğin en eski örnekleri dışında, ölümden açıkça bahsetmek uygun görülmemiştir; daha çok, gün batımları, sonbahar veya dökülen sakura çiçeği gibi mecazi söylemlerle yaşamın geçişi anlatılmıştır.
Okur yazar kişilerin ölüm döşeğinde bir jisei oluşturması Japonya’da eski bir gelenek. En eski kayıtlardan biri 686’da Prens Ōtsu tarafından oluşturulan.
Gelenek, modern Japonya’ya kadar devam etmiş.
17 Mart 1945’te, Iwo Jima Savaşı sırasında Japon komutanı General Tadamichi Kuribayashi, İmparatorluk Karargahına son bir mektup göndermiş. Mesajda General Kuribayashi, Iwo Jima’yı, ABD ordusuna karşı başarıyla savunamadığı için özür dilemiş. Bununla birlikte, aynı zamanda, aç ve susuz olan askerlerin tüfekten ziyade yumruklarına kadar savaşmaya devam etmesiyle gurur duyduğunu belirtmiş ve sonunda bir ölüm şiiri ile mesajını sonlandırmış.
国 の 為 重 き 努 果 し 得 で 矢 弾 尽 き 果 て 散 る ぞ 悲 し き
仇 討 た で 野 辺 は 朽 ち じ 吾 は 又 度 生 れ て 矛 を 執 ら む ぞ
醜 草 の 島 に 蔓 其 の 時 の 皇 国 の 行 手 一 途 に 思 ふ
Kuni no tame / omoki tsutome o / hatashi ede / yadama tsukihate / chiruzo kanashiki
Ada utade / nobe niwa kuchiji / warewa mata / shichido umarete / hoko o toranzo
Shikokusa no / shima ni habikoru / sono toki no / Mikuni no yukute / ichizu ni omou
Ülkemiz için bu ağır görevi yerine getiremiyoruz. Oklar ve mermiler harcanmış, çok üzgünüz düşüyoruz.
Ama düşmana vurmazsam, Bedenim tarlada çürümez. Evet, yedi kez tekrar doğacağım Ve kılıcı elime alacağım.
Çirkin yabani otlar bu adayı kapattığında, benim tek düşüncem İmparatorluk Topraklarının (geleceği) olacaktır.
