Japoncada ¨konbini¨ olarak bilinen bu marketler, Japon yaşamında vazgeçilmez bir parça. Bir çok irili ufaklı market ortalığı sarmaya devam ediyor!
Japonya’daki marketlere girmek özellikle bizim gibi Türkiye’den gelenler için başta şaşırtıcı olsa da bu özene kolayca alıştığınızı görebilirsiniz.
Türkiye’deki herhangi bir market alışverişinizde, aldıklarınızı kasaya bırakırsınız, kasiyer ürünleri birer birer alıp kenara bırakır, en fazla puan kartınız olup olmadığını sorduktan sonra tutarı söyler… Başka bir konuşma çoğunlukla yaşanmaz.
Japonya’daki marketleri sadece bir marketin ötesinde çoğu zaman. Çoğu küçük markette bile; fotokopi/faks/fotoğraf baskı veya yazıcı makineleri bulunuyor.
Konser biletleri alabilir, banka işlemlerinizi içerideki bankamatikte çözebilirsiniz…
Tüm bunların olduğu yer çoğu zaman 7-24 açık olan bu minik marketler…
Japon marketleri, hızlandırılmış bir alışveriş deneyimi açısından benzersiz! Bununla birlikte, personelin sizinle konuşabileceği zamanlar vardır, bu da Japonca olduğu için karışıklığa neden olabilir. Japonya marketleri ise türlü türlüü selamlaşma, saygı ifadesi, soru ve konuşma içerir. Bazen darlayıcı olsa da sistemin iyi işlemesine faydası da yadsınamaz.
Markete girdiğiniz anda ¨irasshaimase!¨ lafını duyacaksınız bir yerlerden. Bu ¨hoşgeldiniz¨ demek. Giriş anının yanı sıra, yanından geçtiğiniz her bir personal bunu tekrar tekrar söyleyebilir. 🙂
Duyabileceğiniz bir başka kelime tabi ki; ¨arigatou gozaimasu¨ (çok teşekkür ederim), sanırım bilmeyeni yoktur. 🙂
Ve bazen, önünüzde durduklarında vs; ¨moushi wake gozaimasen’¨ (çok üzgünüm) lafını duyabilirsiniz.
Peki bununla bitiyor mu, hayır tabi ki! Marketlerdeki konuşmalara dair aşağıdaki 10 ifadeyi öğrendikten sonra Japon marketi uzmanı haline gelebilirsiniz! 🙂
Neler Var?
Eşsiz içecek ve atıştırmalıklardan oluşan markette hayranlık içinde dolaştınız. Çok düşündükten sonra bir kutu bira, bir bento, salata ve mevsimlik malzemeler içeren bir tatlı alırsınız. Şimdi kasaya yönelme vakti…
Marketler yoğun saatlerde oldukça kalabalık olabilir, bu nedenle birçok mağazının zemininde, kasa için nereden nereye yönelmeniz gerektiğini gösteren stickerlar bulunuyor. Sırada beklerken kasa tarafından bir ses;
1. 次 の 方 ど う ぞ！ Tsugi no kata douzo! – Sıradaki lütfen!
Alternatif olarak, 次で お 待 ち の 方 (Tsugi de omachi no kata) lafını da duyabilirsiniz, anlamları hemen hemen aynı. Sizi bekleyen kasiyer elini kaldırmış şekilde oraya gitmenizi bekler.
2. ポ イ ン ト カ ー ド は お 持 ち で す か? Pointo ka-do wa omochi desuka? – Puan kartınız var mı?
Çalışan, aldıklarınızı kasadan geçirmeden ya da geçirdiği sırada bu soruyu soracaktır.
Türkiye’de çok kullanılmasa da Japonya’daki çoğu yerde puan kartı sistemi yaygındır.
Varsa bu kartı verebilir, yoksa basitçe ¨nai¨ şeklinde cevap verebilirsiniz.
3. ボ タ ン を 押 し て く だ さ い. Botan wo oshite kudasai. – Lütfen düğmeye basınız.
Marketten alkol ve tütün ürünü alırsanız bu cümleyi duyacaksınız. Kasa önündeki ekranda bulunan onay butonuna basmanız beklenir. Yasal yaş sınırı olduğu için sizin bu yaşın üstünde olduğunuza dair onay almış olurlar. Bu ürünler için yasal yaş sınırının 20 olduğunu unutmayın.
4. お 弁 当 温めますか？ Obento atatamemasu ka? – Yemeğinizin ısıtılmasını ister misiniz?
Bento yemekler, çorba ya da ısıtılarak yenen atıştırmalık aldığınızda, çalışan bunu ısıtmak isteyip istemediğinizi soracaktır. İsterseniz ¨hai, onegaishimasu¨ – istemezseniz ¨daijoubu desu¨ şeklinde yanıtlayabilirsiniz.
Ayrıca kasiyerin ısıtacağı sistemin yanı sıra marketlerde çoğu zaman ayrı bir noktada, mikrodalga, kettle vs bulunur. Kendiniz burada da işlemi tamalayabilirsiniz. Ek bir ücret ödemeniz gerekmez.
Eğer yemeğinizi personal ısıtacaksa, bunu beklerken bir sonraki müşteriye yer vermek için yana hareket edin. Isıtılmış yemeğinizin kahverengi renkli bir plastik torbada gelecektir. Kahverengi torbalar, ısıtılmış ürünlerde, ısıya dayanıklı oldukları için kullanılır.
5. 少 々 お 待 ち く だ さ い. Sho sho omachi kudasai. – Lütfen bekleyin.
Personelin kasadan bir süre uzaklaşmasına neden olacak herhangi bir şey isterseniz bu cümleyi duyacaksınız.
6. お 待 た せ い た し ま し た. Omataseitashimashita. – Beklediğin için teşekkürler
Personel kasaya döndükten sonra, sabır göstererek beklediğiniz için bu ifadeyi kullanır.
7. ス プ ー ン ／ フォー ク ／ 箸 は お 使 い に な り ま す か? Supu-n / fo-ku / ohashi wa otsukai ni narimasu ka? – Bir kaşık / çatal / yemek çubuğu ister misiniz?
Obento kutunuzdaki yiyeceğe göre cevabını da şekillenecek bir sorudur. Seçiminizi dilediğiniz gibi yapıp istediğinizi iletebilirsiniz.
8. 袋 は お 分 け し ま す か? Fukuro wa owake shimasu ka? – Bunların ayrı paketlenmesini ister misiniz?
Genel bir kural olarak, sıcak ve soğuk yiyecekler Japon marketlerinde otomatik olarak ayrılır. Bununla birlikte, soğuk bir şişe çay ve bir dergi varsa, personel, bunları da ayırmak isteyip istemediğinizi sorabilir. Ya da temizlik ürünü ile birlikte içecek ve atıştırmalık alanlar; kimyasallar ile yiyecekleri aynı torbada istemeyebilir…
9. 袋 に お 入 れ し ま す か? Fukuro ni oiresimasu ka? – Çanta istermisiniz?
Japonya’da atıkların azaltılması yönünde atılan adımlardan biri doğrultusunda poşetler ücretli şekilde satılmaya başlandı. S-M-L boyutlarına sahip bu poşetleri istemeniz durumunda marketten markete değişebilen ek tutar ödemeniz gerekiyor. Bazen poşet ücretsiz olsa da örneğin tek bir sakız kutusu için bu soruyu sorup eğer gerek yoksa atık üretmemeye çalışırlar.
10. シ ー ル で よ ろ し い で し ょ う か? Shi-ru de yoroshiideshouka? – Sticker kullanmak yeterli midir?
Eğer aldıklarınızın bir poşete koyulmasını istemezseniz, çalışan bu soruyu sorarak bu etiketi aldığınız ürüne yapıştıracaktır. Böylece hırsızlık olmadığı, ödemesinin yapıldığına dair bir işaret olacak. Bu çıkartmalar öyle çok da ¨kawaii¨ değil bu arada, genelde mağaza isminin yazdığı minik bir bant parçası sadece. 🙂
Bonus: Genel Cevap Şekilleri:
Markette ya da başka bir yerde işinize yarayacak minik cevap şekillerini de ek olarak buraya iliştiriyorum. 🙂
Evet
- は い – hai
- お 願 い し ま す – onegai shimasu (istiyorum, lütfen)
Hayır
- い い え – iie
- 大丈夫 で す – Daijoubu desu
- 結構 で す – Kekkou desu
Not: 大丈夫 で す (daijyoubu desu) “İyi” veya “Tamam” olarak çevrilebilir, ancak “hayır, teşekkürler” olarak yorumlanabilir. Çalışan yemeğiniz için çatal isteyip istemediğinizi sorduğunda, aklınızda bulunsun. Yoksa elinizle yemek zorunda kalabilirsiniz. 🙂
Tüm işlemleriniz tamamlandığında çalışan hafifçe başını öne eğerek selamını verecek ve size teşekkür edecektir. Çoğu zaman teşekkür etmek için ¨Arigatou gozaimasu¨ kullanılır. Siz de ¨ど う も¨ – domo (Teşekkürler) şeklinde cevabınızı vererek başınızla hafifçe selamınızı verin ve havalı bir şekilde marketten ayrılın! 🙂
