Japonya’ya geldiğim günden beri aynı olduğunu düşündüğüm fakat minik farklarla ayrışan onlarca farklı noodle (erişte) yedim. Tadları bazen ufak farklarla ayrışıyor, görünüşleri de. Fakat ilk bakışta ayırmak bir o kadar zor…
Ana çeşitlerden sekiz tanesini birlikte öğrenelim istedim. 🙂 Her birinin de kendi içinde farklı farklı biiir sürü çeşidi olduğunu da başlamadan belirtmek isterim.
1- Ramen
Japonya’nın meşhur ramen (ラ ー メ ン), yemeği, muhtemelen sevmeyeni de yoktur. 🙂
Hafif sarı renkli, ince ve genelde dalgalı-kıvırcık görünüme sahip bir buğday bazlı eriştedir.
Ramen erişteleri buğday unu, su, tuz ve kansui (bir tür alkali su) ‘den yapılır.
Eriştelerin ana vatanı Çin olarak kabul edildiği için bazen “Çin soba” anlamına gelen chuka soba (中華 そ ば) olarak da adlandırılır.
Ramen genellikle, tavuk veya domuz eti, kombu, katsuobushi, niboshi, shiitake mantarları ve soğanlardan yapılan bir çorba içinde çeşitli üst malzemeleri ile birlikte tüketilmektedir.
2- Udon
Udon (うどん) erişte, Japon eriştelerinin en kalın yapıya sahip olan eriştesidir. Bu beyaz buğdaydan elde edilen erişteler genellikle soğutulmuş olarak sosa bandırılarak ya da direkt bir çorba içerisinde servis edilebiliyor. En basit şekilde, ince dilimlenmiş yeşil soğan ve bazen de bir dilim kamaboko ile yense de genelde, Japon kızarmış tavukları (karaage), haşlanmış yumurta ve tempura ile servis edilirler.
Udon, çeşitli nabe yemeklerinde de popülerdir.
Bu tür Japon eriştelerinin en ilginç yanı genelde nötr bir tada sahip olması nedeniyle sınırsız olanak sunuyor olması. Yani keskin bir tadı olmayan bu erişteler ile istediğiniz lezzete uygun hale getirebiliyorsunuz.
Udon erişte, diğer tüm Japon erişteleri arasında en ucuz olanıdır.
3- Soba
Karabuğday eriştesi olarak da bilinen soba (そば) erişteleri tipik olarak buğday unu ve karabuğday karışımı ile hazırlanır. Çölyak hastalığı olan insanlara, yiyebilecekleri tek Japon eriştesi soba olduğu için %100 karabuğday eriştesi aramaları önerilir.
Soba eriştelerinin de dediğim gibi bir çok varyasyonu bulunuyor. Üzerinde buzlarla soğuk bir şekilde ya da sıcak olarak tüketilebiliyor.
Zaru soba, soğutulmuş ve daha sonra yeşil soğan ve deniz yosunu ile birlikte, bambu bir tepsi üzerinde servis edilen bir soba eriştesi türüdür. Bu erişteler daha sonra tsuyu denen soba sosuna batırılarak yenir.
Erişteleri yedikten sonra, sobanın pişirildiği suyu ikram ederler genelde. Önünüzde sos olarak kullandığınız kaba eklenir. Sosla karıştıktan sonra bu su inanılmaz lezzetli bir çorbaya dönüşür! Soğuk soba için tororo, rende daikon ve yamaimo püresi içeren soslar hazırlanabilir. Genelde tempura ile servis edilir.
Geleneksel olarak Japonya’da yeni yıl arifesinde yenir ve yeni yılla birlikte şanslı, ince ve uzun bir yaşam getirmesi için dua edilir. Bu özel sobanın adı ise Toshikoshi Soba.
4- Yakisoba
Yakisoba (焼 き そ ば), soba kelimesi içermesine rağmen soba’dan farklıdır. Karabuğday eriştesi ile değil, kızartılmış buğday unu erişteleri ile yapılır. Erişte, ramen eriştelerine daha çok benzer ve genellikle lahana, soğan veya havuç gibi sebzelerle hazırlanır ve yakisoba sosu, tuz ve karabiber ile tatlandırılır.
Aonori (yeşil yosun tozu), beni shoga (kırmızı çekilmiş zencefil), katsuobushi (palamut gevreği) ve mayonez ile kaplı olan yakisoba, Japonya’daki matsuri gibi festivallerde olmazsa olmaz bir sokak yemeğidir.
5- Sōmen
Sōmen (素 麺), genellikle soğuk servis edilen çok ince beyaz buğday unundan yapılan eriştelerdir. Özellikle yaz aylarında, soğuk yeme imkanı ile oldukça popüler ve hafif bir seçenek.
Genellikle çok basit bir tarzda servis edilir, pişirildikten sonra buzda soğutulur ve tsuyu, genellikle soğan, zencefil veya myoga (bir çeşit zencefil) içeren katsuobushi bazlı bir sosa daldırılarak yenir.
İlginç bir yeme şekli olarak nagashi-sōmen (akan sōmen) deneyebilirsiniz. Yaz aylarında, erişteler uzuun bambu kanallarına yerleştirilir. Sōmenler geçtikçe ohashi (yemek çubukları) ile yakalayıp tsuyulara bandırıp yiyebilirsiniz. 🙂
6- Hiyamugi
Hiyamugi (ひやむぎ) erişteleri, diğer eriştelerden biraz daha kalın ve udon eriştelerinden daha incedir, ancak her iki erişte türüne de benzemekte. Buna ek olarak, udon ve somen arasında bir boyuttadır.
Bu erişteler udon veya somen gibi servis edilir. Ayrıca, bazen sadece beyaz değil, aynı zamanda yeşil veya pembe renkli erişte ile de karıştırılırlar.
7- Shirataki
Shirataki (しらたき), konnyaku erişte olarak da bilinir. Bu eriştelerin kalorisi yok! Bu nedenle kilo verme tabağı olarak popülerleşiyor… Shirataki erişteleri ince ve yarı saydamdır. Konnyaku denilen bitkiden elde edilir. Yüksek lif içeriği yanı sıra düşük karbonhidrat ve kaloriye sahip.
Aslında bu özellikler nedeniyle tek başına yendiğinde hiç bir tat almıyorsunuz. Fakat bu erişteler ile farklı bir çok yemek hazırlanması mümkün. Japonya dışında da bir çok yerde oldukça popüler. Türkiye’de de bulunabiliyor.
Shirataki erişteleri diğer Japon eriştelerine benzer şekilde hazırlansa da, geleneksel olarak nikujaga, sukiyaki ve diğer haşlanmış yemeklerde kullanılırlar.
8- Harusame
Harusame (春雨), patates nişastasından yapılan cam gibi erişte çeşidi. Çin’de de bulunan bu erişteler salata veya güveç yemeklerinde çokça kullanılıyor. Ayrıca, Çin ve Kore yemeklerinin Japon uyarlamalarını yapmak için de kullanılırlar. Japonya’da en yaygın bulunan eriştelerdir.
